نجوم وفضا

پس از دو سال جست‌وجو، رصدخانه یخی قطب‌جنوب، سرانجام شواهدی از ذرات پرانرژی را یافته که ممکن است از سیاه‌چاله‌ها یا ابرنواخترهای دوردست آمده باشند.

 ایسنا، به نظر می‌رسد دتکتور نوترینوی رصدخانه IceCube واقع در قطب جنوب، آن‌چه را که دو سال در جست‌وجویش بوده، یافته است.

نوترینوها ذرات زیراتمی عجیبی هستند که در خطوط مستقیم از خلال کهکشان عبور می‌کنند، به طور بی‌ضرر از ماده معمولی می‌گذرند و با شارژ خنثی‌ فاقد اثرگذاری میدان‌های مغناطیسی هستند.

بدین ترتیب نوترینوها حامل اطلاعات بسیار بیشتری در مقایسه با اندازه کوچکشان، هستند و ستاره‌شناسان را بر آن می‌دارند که در مناسبت‌های کیهانی پرانرژی مانند انفجارات اشعه گاما، ابرنواخترها، سیاهچاله‌ها یا شکل‌گیری ستاره‌ای، منشا آن‌ها را مطالعه کنند.

نوترینوهای دیگری وجود دارند که از واکنش‌های هسته‌ای، در درون خورشید یا گاهی در شتاب‌دهنده‌های ساخت بشر تولید می‌شوند، اما حامل انرژی کمتری بوده و تشخیص آن‌ها از نوترینوهای اعماق فضا و دارای انرژی بالا، آسان است.

رصدخانه IceCube مسئول یافتن این نوترینوهای فرازمینی است و برای انجام این کار، از یخ استفاده می‌کند.

یخ یکی از معدود موادی است که نوترینوها با آن‌ها برخورد می‌کنند و قطب جنوب این ماده را در حجم بزرگی داراست.

حقه بعدی گیراندازی این برخوردهاست. این رصد خانه شامل بیش از پنج هزار حسگر نوری است که از خلال حفره‌های ایجادشده و گاه تا عمق یک کیلومتر، در درون یخ چیده می‌شوند.

این حسگرها جرقه‌های نور تولیدشده را زمانی که یک نوترینو با یخ برخورد می‌کند، را گیر می‌اندازد و ثبت می‌کند.

ناتان وایتهورن از دانشگاه ویسکونسین-مادیسون در سمپوزیوم اخترفیزیک، 28 رویداد نوترینوی با انرژی بالا را که توسط لابراتوار قطب جنوب رصد شده بود، توصیف کرد.

دو مناسبت از این 28 رخداد، نوترینوهایی را آشکار کردند که سریع‌تر از هر نوترینوی مشاهده‌شده در یک شتاب‌دهنده ساخت بشر حرکت می‌کنند.